KREATYWNA KSIĘGOWOŚĆ SM „POJEZIERZE"

KREATYWNA KSIĘGOWOŚĆ SM „POJEZIERZE” W OLSZTYNIE

NIEZGODNA Z USTAWĄ O RACHUNKOWOŚCI

 

 

Spółdzielnia zobowiązana jest do prowadzenia rachunkowości na zasadach ujętych w ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994r., która została zaktualizowana o obowiązujące przepisy i opublikowana w postaci jednolitego tekstu w Dzienniku Ustaw z 2009r. nr 152, poz. 1223, ze zm.

Najważniejsze zmiany w ustawie o rachunkowości, zostały wprowadzone już ustawą z dnia 18 marca 2008 o zmianie ustawy o rachunkowości (DZ.U. z 2008 Nr 63, poz. 393) oraz ustawą z dnia 10 października 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (DZ. U. z 2008 Nr 214, poz. 1343) w związku z koniecznością dostosowania zakresu ustawy do wymogów przepisów prawa unijnego (Dyrektywa 2006/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r). Wspomniany wyżej Dziennik Ustaw z 2009r. wprowadził wszystkie zmiany w formie jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości.

Stosownie do przepisów ustawy o rachunkowości każda spółdzielnia bez względu na wielkość przychodów czy wartości posiadanych aktywów zobowiązana jest do prowadzenia pełnej księgowości tzn. prowadzenia ksiąg rachunkowych bez możliwości skorzystania z uproszczeń. Oznacza to, że wszystkie spółdzielnie w związku z nowelizacją ustawy o rachunkowości powinny zweryfikować dotychczas stosowaną politykę rachunkowości i zobowiązane są dokonać następujących zmian, które w niektórych przypadkach mają zastosowanie również do sprawozdań finansowych za 2008 r.

O prowadzeniu kreatywnej księgowości w 2009r. przez SM „Pojezierze” w Olsztynie, świadczą m.in. prowadzone księgi rachunkowe, w których...

Przychody

alt

 

Wynik finansowy

alt

...wskazuje się m.in. na wynik finansowy brutto ogółem spółdzielni w kwocie 6.013.198,02 zł, który jest efektem pomniejszenia wyniku na pozostałej działalności gospodarczej 7.726.284,15 zł brutto, o wynik na działalności GZM (gospodarka zasobami mieszkaniowymi) (minus) 1.713.086,13 zł. – stanowiący niedobór przychodów pod względem poniesionych kosztów.

Tak zapisane wartości w księgach rachunkowych spółdzielni sugerują, że sporządzony na dzień 31.12.2009r. bilans, rachunek zysków i strat oraz przepływy finansowe – przedstawiają wyłącznie wartości z prowadzonej przez spółdzielnię pozostałej działalności gospodarczej, w której to rachunek zysków i strat zamyka się zyskiem brutto w kwocie 7.726.284,15 zł., a nie z całej działalności spółdzielni.

Kwota (minus) 1.713.086,13 zł. oznacza nadwyżkę kosztów nad przychodami z gospodarki zasobami mieszkaniowymi za dany rok obrotowy w spółdzielni mieszkaniowej i ujęta na dzień bilansowy do rozliczenia w czasie na pierwszy dzień następnego roku obrotowego zwiększa odpowiednio koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi,

Co dziwniejsze wynik finansowy brutto w rachunku zysków i strat w kwocie 7.726.284,15 zł na koniec 2009r. wynika ze zwiększenia przychodów o stratę na działalności GZM (minus) 1.713.086,13 zł, co wydaje się dosyć paradoksalne. Gdyby jednak zastosować się do zapisu pozycji A.II. w rachunku zysków i strat „zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna” i tym samym pomniejszając przychody o stratę na działalności GZM, wartość wyniku końcowego brutto wyniosłaby 4.300.111,89 zł i miałaby stosunkowo inny wpływ na kształtowanie się podatku dochodowego obciążającego wszystkich członków spółdzielni, biorąc pod uwagę wykazane przez spółdzielnię odliczenia od podstawy opodatkowania.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

alt

Jak wynika natomiast z ustawy o rachunkowości art. 39 ust. 4 – jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie.

Tak prowadzona księgowość zakłóca przepływy finansowe, do których należy przenieść zysk netto z rachunku zysków i strat, a wyliczone prawidłowo przepływy wskazują nam na bilansową zmianę stanu środków pieniężnych, które znajdują swoje odzwierciedlenie w bilansie spółdzielni po stronie aktywów, pod pozycją III. Inwestycje krótkoterminowe, 1.c. środki pieniężne i inne aktywa finansowe.

Jak pisze w swoich artykułach dostępnych na stronach internetowych Pan Maciej Jurczyga www.jurczyga.com, prowadzący biuro rachunkowe:

Kreatywna księgowość, prowadzona jest w spółdzielniach mieszkaniowych, z których zasobów mieszkaniowych korzystają ciągle rzesze Polaków. Znajduje ona swój wyraz w sprawozdaniach finansowych prezentowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, które ze względu na stosowane rozwiązania w zakresie rachunkowości już dawno powinny stać się obiektem żywego zainteresowania przede wszystkim członków tych spółdzielni, jako wyjątkowe ciekawostki z zakresu praktyki rachunkowości. Dopiero jednak sprawozdania finansowe za 2007 r. mogą w pełni uświadomić skalę popełnianych błędów oraz potencjalne negatywne efekty finansowe dla spółdzielców.

Mianowicie, w większości sprawozdań finansowych spółdzielni mieszkaniowych za 2007 r. w rachunku zysków i strat pojawił się zysk, mimo iż wcześniej wykazywano w tej pozycji zwykle zera, natomiast powszechnie mówiło się o fakcie braku zyskowności działalności prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe. Co zatem spowodowało tak diametralną zmianę? Teoretycznie przyczyny mogłyby być dwojakiego rodzaju: materialne i formalne. Te pierwsze to przykładowo nagły wzrost przedsiębiorczości zarządów, co przełożyło się na wzrost przychodów lub ograniczenie kosztów. Przyczyną mogłaby być również jakaś ogólnokrajowa dotacja budżetowa lub jakiekolwiek inne powszechne zasilenie spółdzielni mieszkaniowych środkami finansowymi. Żadne z opisanych przypadków nie wystąpiły jednak w 2007 r. Czy zatem wobec braku przyczyn materialnych wystąpiły jakiekolwiek przyczyny formalne polegające na zmianie ustalania wyniku finansowego spółdzielni mieszkaniowych? Niestety również na próżno ich szukać.

Odpowiedź na pytanie o powód tak istotnych zmian w wynikach finansowych spółdzielni mieszkaniowych kryje się właśnie w prowadzeniu kreatywnej księgowości, choć w tym przypadku można równie dobrze mówić o „niekompetentnej” księgowości. Okazuje się bowiem, że za tymi zmianami stoi tylko i wyłącznie zmiana w zakresie opodatkowania dochodów spółdzielni mieszkaniowych podatkiem dochodowym. Do końca 2006 r. obowiązywało w tym zakresie całkowite zwolnienie dochodu spółdzielni mieszkaniowej (najpierw w ustawie, później w przepisach przejściowych), o ile przeznaczony był on na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe. Natomiast z początkiem 2007 r., w drodze nowelizacji ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych1, zwolnienie ograniczono tylko i wyłącznie do dochodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi (dalej: GZM), pod warunkiem przeznaczenia ich na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

W tym miejscu można zadać uzasadnione pytanie, w jaki sposób zmiany ustaw podatkowych mogły wpłynąć na sposób ustalania i prezentowania wyniku finansowego? Mogą one oczywiście wpływać na ostateczny wynik finansowy (netto) poprzez kształtowanie kwoty podatku dochodowego, jednak w żaden sposób nie mogą one modyfikować zasad rachunkowości w zakresie ustalania wyniku finansowego brutto. Mówi o tym sama ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 9, zgodnie z którym podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Innymi słowy, prowadzenie ksiąg rachunkowych i sporządzanie sprawozdań finansowych reguluje ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości2, natomiast podmioty podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych muszą zorganizować swoją księgowość w taki sposób, aby były w stanie uzyskać informacje potrzebne do prawidłowego rozliczenia się z urzędem skarbowym.

Na marginesie można tylko dodać, że zmiana w zakresie zwolnienia dochodów spółdzielni mieszkaniowych z opodatkowania uwidoczniła w wyraźny sposób postawę władz spółdzielni mieszkaniowych. Żadna z nich, mimo że podobno ponoszą straty na działalności w rozumieniu ustaw podatkowych, nie zastanowiła się nad tym, czy w ogóle opodatkowanie może ich dotyczyć. Dowodzi tego fakt, że w bazie interpretacji podatkowych na stronie Ministerstwa Finansów nie można znaleźć nawet jednego pytania, czy w sytuacji kiedy wynik z całokształtu działalności spółdzielni jest ujemny, opodatkowanie w ogóle ma zastosowanie. Reakcja sprowadzała się zwykle do pytania organów podatkowych, co należy zaliczyć do przychodów z GZM lub po prostu do podwyżki opłat czynszowych. Niestety w grę wchodzi również odmienna interpretacja [...]

Więcej na temat kreatywnej księgowości znajdą Państwo w zamieszczonym na naszej stronie artykule Pana Macieja Jurczyga pod tytułem „Czy spółdzielnie mieszkaniowe powinny obawiać się skutków zmian w zakresie opodatkowania ich dochodów?”

 Nadmienić należy również, że rachunek przepływów pieniężnych za rok 2009r. jaki przedstawiła Spółdzielnia Mieszkaniowa „Pojezierze” – nie jest sporządzony w myśl ustawy o rachunkowości i Krajowych Standardów Rachunkowości nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych”, i przedstawia wątpliwe wartości dotyczące zmiany stanu należności, zmiany stanu rozliczeń miedzyokresowych – w ujęciu z wartościami wynikającymi z bilansu, oraz nie uwidacznia przepływów finansowych wynikających ze spłaconych rat kredytowych w roku 2009 oraz przepływu odsetek spłaconych i otrzymanych z tytułu oprocentowania lokat bankowych.

 Jednolity aktualny tekst ustawy o rachunkowości oraz Krajowe Standardy Rachunkowości nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych”, zamieściliśmy na naszej stronie.

 W przedstawionych spółdzielcom materiałach na Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej „Pojezierze” w Olsztynie, nie znajduje się żadnych wyjaśnień dotyczących wątpliwych wartości w przepływach finansowych oraz wyjaśnień dotyczących znacznego obniżenia aktywów trwałych oraz kapitałów własnych. Nie wyjaśnia ich również powołany biegły rewident mgr Józef Furtak z Lublina, który w myśl Art. 65 ustawy o rachunkowości powinien m.in. w sposób jednoznaczny wskazywać powody wyrażenia zastrzeżeń do sprawozdania finansowego, a jego opinia i raport powinny umożliwić biegłemu rewidentowi, niebiorącemu udziału w badaniu, prześledzenie jego przebiegu i znalezienie uzasadnienia dla opinii wyrażonej o badanym sprawozdaniu finansowym.

 

Niemniej jednak, w materiałach można znaleźć informację, że biegły rewident dokonał oceny sprawozdania finansowego m.in. na podstawie nieaktualnego stanu prawnego, tj. ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Z 2002 r. Nr 76, poz. 694), gdzie aktualnie obowiązuje ustawa opublikowana w postaci jednolitego tekstu w Dzienniku Ustaw z 2009r. nr 152, poz. 1223, ze zm.

 Na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia – zarówno Rada Nadzorcza, Zarząd jak i Główna Księgowa – nie potrafili rozwiać i wyjaśnić pojawiających się wątpliwości w sporządzonym sprawozdaniu finansowym.

 Warto tu nadmienić, iż tak jak przedstawia to na swojej stronie Zespół Prawno – Ekonomiczny Krajowej Rady Spółdzielczej, znowelizowana ustawa o rachunkowości wprowadziła nową definicję "członka organu jednostki" (art. 3 ust. 1 pkt. 5a) oraz zmianę definicji "kierownika jednostki" (art. 3 ust. 1 pkt. 6) wprowadzając do przepisów ustawy o rachunkowości nową grupę osób odpowiedzialnych za sporządzanie sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki. Osobami odpowiedzialnymi są kierownik jednostki (zarząd) oraz członkowie rady nadzorczej. Zmiana art. 4a nakłada na kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej wspólnej odpowiedzialności za sporządzenie i publikowanie sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki zgodnie z wymaganiami przewidzianymi w ustawie o rachunkowości. Sankcja za takie naruszenie przepisów zawarta jest w art. 77 ustawy o rachunkowości ("każdy kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości nie sporządza sprawozdania finansowego, sporządza go niezgodnie z przepisami ustawy lub dopuszcza do zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie"). Ponadto stosownie do art. 79 ustawy o rachunkowości osoba, która wbrew przepisom ustawy nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Nie poddanie badaniu sprawozdania finansowego powoduje naruszenie przepisów ustawy o rachunkowości, a w konsekwencji według nowej regulacji art. 4a ustawy odpowiedzialność karną również członków rad nadzorczych. Wprowadzona zmiana rozszerza dotychczasową odpowiedzialność karną również na członków rady nadzorczej. Obowiązek ten dotyczy już sprawozdań finansowych za 2008 r.

W związku z powyższym członkowie rad nadzorczych wspólnie z zarządem odpowiadają nie tylko za same sporządzenie sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki ale również za to czy sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniają wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. Należy przy tym zwrócić uwagę, że w związku z art. 88a § 1 ustawy Prawo spółdzielcze rada nadzorcza podejmuje uchwałę w zakresie badania pod względem rzetelności i prawidłowości sprawozdania finansowego niezależnie czy było one poddane badaniu przez biegłego rewidenta.

W nowelizacji ustawy o rachunkowości doprecyzowano kilka definicji i zasad, w tym w szczególności definicję inwestycji, członka organu jednostki , kierownika jednostki, środki trwałe i wartości niematerialne i prawne oraz zasady wyceny aktywów i pasywów, konsolidacji , inwentaryzacji itp. W związku z nowelizacją ustawy o rachunkowości każda spółdzielnia zobowiązana jest dostosować te zmiany w polityce rachunkowości. Początek roku to jedyny możliwy czas na wprowadzenie nowych zasad w polityce rachunkowości oraz na dokonanie weryfikacji posiadanych składników aktywów pod względem nowych określeń.

Czas by nowi członkowie Rady Nadzorczej spółdzielni wprowadzili uchwałą, możliwość dokonania kontroli przez niezależną firmę audytorską, która pozwoli na eliminację uchybień i rozpoczęcie prowadzenia prawidłowej (zgodnej z ustawą) i przejrzystej dla mieszkańców rachunkowości, gdzie pozycje finansowe w sprawozdaniu finansowym będą czytelne i wytłumaczalne zarówno przez przyszłego biegłego rewidenta, radę nadzorczą i zarząd.


Członkowie Spółdzielni

 

Gościmy

Odwiedza nas 62 gości oraz 0 użytkowników.

Odwiedziny

Odwiedziło Nas 1126795

Kubik-Rubik Joomla! Extensions